یادداشت؛
نقش رویکرد اخلاقی در مسئله حجاب
حجتالاسلام سیدهادی سهرابی، کارشناس مسائل دینی نوشت: از نظر اخلاقی پوشش به معنای عام ریشه در ارزشها دارد و به عنوان یک امر ذاتی خداوند آن را در فطرت همه انسانها قرار داده است.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «سفیرافلاک»، حجاب را میتوان از نظر فقهی، حقوقی و اخلاقی مورد بررسی قرار داد، حجاب در فقه شیعه واجبی است که ترک آن جایز نیست و کشف آن حرام قطعی است چرا که مخالفت با دستور خداوند متعال است بنابراین گناه محسوب میشود.
حجاب از نظر حقوقی نیز یک قانون است، در نگاه فقهی که نوعی رویکرد حقوقانگاری در آن وجود دارد و در نگاه حقوقی محض، حجاب چون بُعد اجتماعی دارد با الزام و تکلیف فقهی و حقوقی همراه است.
آمیختگی و درهم تنیدگی فقه و حقوق از آن جهت است که در آنها مصلحت و حقوقِ اجتماعی افراد مد نظر قرار میگیرد لذا با هم اشتراکاتی دارند که در مسئله حجاب هم این دو رویکردی نزدیک و مشابه با یکدیگر دارند.
اما از نظر اخلاقی پوشش به معنای عام ریشه در ارزشها دارد نه ریشه در آداب و رسوم و فرهنگ بنابراین به عنوان یک امر ذاتی خداوند آن را در فطرت همه انسانها قرار داده که البته با عفت نیز به نوعی آمیخته شده است.
چراکه عفت به عنوان یکی از پایهها و ارکان مهم اخلاق، رابطه دو سویه دیالکتیکی (تأثیر و تأثر متقابل) با حجاب دارد و همانطور که پاکدامنی و عفت خواهان و خاستگاه حجاب و پوشش مناسب است، متقابلاً پوشش مناسب و حجاب نیز وسیله و ابزاری برای محافظت از عفت و پاکدامنی انسانها به شمار میرود.
برخی از افراد جامعه شناخته شدن را در برهنگی میبینند در حالی که در دیدگاه قرآن از امتیازات و محاسن حجاب آن است که باعث شناخته شدن کمالات، هویت و شخصیت واقعی زنان جامعه میشود و از طرفی یک امنیت اخلاقی و اجتماعی برای زنان باحجاب فراهم میسازد تا در حضور اجتماعی مورد آزار و اذیت بیماردلان و بیتقوایان قرار نگیرند.
امروز در جامعه ما جنبه فقهی و حقوقی حجاب بسیار مورد توجه و گفتگو قرار گرفته و پررنگ شده است ولی رویکرد اخلاقی حجاب، زیباییها و آثار آن، آنچنان که باید و شایسته آن است مورد توجه قرار نگرفته است.
برای چارهجویی و برون رفت از چالش کنونی در باب حجاب و پوشش ما باید همسو و موازی با رویکرد فقهی و حقوقی که البته لازمه حیات اجتماعی انسان است به رویکرد اخلاقی نسبت به ارزش حجاب نیز توجه کنیم و به همان اندازه باید بُعد اخلاقیِ این مهم را فربه و برجسته سازیم.
گُمشده امروز تمام جوامع بشری و عموم بن بستها در جوامع غربی خلع مسئله اخلاق است، از طرفی امروز افق و هدف ما در جمهوری اسلامی رسیدن به تمدن نوین اسلامی است و این مهم زمانی اتفاق میافتد که اخلاق که بسیار مورد تأکید و توصیه آموزهها و تعالیم اسلام است در کنار فقه و حقوق مورد توجه و اهتمام بیشتر قرار گیرد.
دشمنان اسلام به روشهای مختلف در زمینههای گوناگون به ویژه در رابطه با حجاب فعالیت و هزینه میکنند و ظهور و بروز این فعالیتها و هزینهها را در التهابات و حساسیتهای ایجاد شده اخیر مشاهده کردیم.
به همین دلیل متقابلاً یک راه مقابله با تهاجم فرهنگی دشمن، توجه به جنبهها و ظرائف اخلاقیِ دین است که برآیند و نتیجه آن میتواند علاقه و عطش مردم نسبت به دین، معارف و حجاب را بیشتر کند.
ما مردم و جوانان خوب، مؤمن و با فطرت و ذات پاکی در جامعه داریم به همین جهت به اسلام علاقهمند و به اهل بیت(ع) ارادتمند هستند و به فرموده امام رضا(ع) اگر ما علوم و معارف اسلام و اهل بیت(ع) را درست تبیین کنیم آنها خودشان پیروی و تبعیت میکنند.
بنابراین باید سعی کنیم بیش از اینکه به دنبال آب باشیم، عطش و تشنگی را در مردم و جوانان نسبت به دین، معارف و حجاب بیشتر کنیم زیرا اگر تشنگی حاصل شود و انگیزه و اراده حرکت کند آب اقیانوسِ معارف اسلام و اهل بیت(ع) بسیار است و افراد را سیراب میکند.