به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «سفیرافلاک»، هرساله در اواخر اسفند و قبل از فرارسیدن فصل بهار، کوچ عشایر از مناطق گرمسیری به سمت سردسیری آغاز می‌شود و عشایر این مناطق دام‌های خود را به این سمت حرکت می‌دهند.

 اگرچه امروز شیوه کوچ عشایر هم نسبت به گذشته متفاوت شده و با خودرو اقدام به کوچ می‌کنند، ولی هرساله کوچ عشایر در همین فصل دیده می‌شود و برای چرای دام و در دسترس بودن آب به میزان کافی به مناطق سردسیری کوچ می‌کنند.

این در حالیست که فصل بهار، فصل رویش دوباره گیاهان است و کوچ زودهنگام عشایر می‌تواند تهدیدی برای مراتعی باشد که با رسیدن فصل بهار، دوباره سرسبز شده‌اند.

در استان لرستان حدود ۸۰۰ هکتار مرتع وجود دارد که بخشی از این مراتع غنی از پوشش گیاهی بوده ولی متاسفانه هرساله با کوچ زودهنگام عشایر و چرای دام‌ها، بخش قابل توجهی از این مراتع از بین می‌روند و تهی از گیاهان تازه روئیده می‌شوند.

کوچ زودهنگام، پوشش گیاهی را فقیر می‌کند

رضا جودکی رئیس اداره مراتع منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «سفیرافلاک»، اظهار داشت: کوچ عشایر حرکتی است که خانوارهای عشایر در هر منطقه هر ساله با کوچ از مناطق ییلاقی به قشلاقی و یا بالعکس، برای چرای دام‌های خود و به دنبال منابع غنی گیاهی و آب، این کار را انجام می‌دهند.

وی افزود: طی سال‌های اخیر کوچ عشایر از روند سنتی به روندی دیگر تبدیل شده که با وسیله نقلیه کوچ می‌کنند و این تغییر الگوی جابه‌جایی را در مناطق عشایری شاهد هستیم.

رئیس اداره مراتع منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان تصریح کرد: استان لرستان یکی از استان‌هایی است که محل عبور عشایر بومی و غیربومی از جمله عشایر استان‌های کرمانشاه، همدان و اصفهان است که متاسفانه عشایر استان همدان بدون در نظر گرفتن تقویم کوچ عشایر زودتر از موعد وارد استان لرستان می‌شوند.

جودکی بیان کرد: کوچ زودهنگام عشایر و چرای دام‌ها در مراتع تازه سرسبز شده سبب می‌شود تا پوشش گیاهی در این مناطق فقیر شود در حالی که اگر تقویم کوچ رعایت شود و دام‌های مازاد در مراتع چرا نکنند و عشایر در زمان مقرر اقدام به کوچ نمایند مشکلی در این زمینه وجود نخواهد داشت.

وی بیان کرد: به طور متوسط ۴۰ روز طول می‌کشد تا عشایر قشلاق وارد ییلاق شوند که این خود باعث چرای زودهنگام در مراتع می‌شود و در واقع قبل از اینکه رشد گیاه تازه روئیده تکمیل شود، تخریب شده و از بین می‌رود.

کوچ یک‌هزار و ۵۰۰ خانوار عشایری

رئیس اداره مراتع منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان یادآورشد: حدود یک‌هزار و ۵۰۰ خانوار عشایر غیربومی استان‌های همدان، کرمانشاه و اصفهان زودتر از موعد اعلام شده اقدام به کوچ می‌کنند که این عشایر ۵۰۰ هزار راس دام را به مدت ۴۰ روز در مراتع نگه می‌دارند که آسیبی جدی به مراتع استان وارد می‌کنند.

جودکی عنوان کرد: اگر هر دام روزانه یک کیلوگرم علوفه مصرف کند در مدت ۴۰ روز، مصرف این تعداد دام بیش از ۲۰ هزار تُن است که رقمی معادل ۱۶۰ میلیارد تومان است از همین رو باید تلاش کرد تا تقویم کوچ رعایت شود و از چرای دام مازاد در مراتع جلوگیری شود.

وی گفت: میزان تولید علوفه مراتع لرستان با در نظر گرفتن نیمی از ضریب برداشت، حدود ۳۰۰ میلیون کیلوگرم است که می‌تواند ۲ میلیون تُن واحد دامی را در مدت چرا تعلیف نماید.

اردیبهشت، فصل کوچ عشایر است

رئیس اداره مراتع منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان با اشاره به تقویم کوچ عشایر افزود: فصل چرای دام عشایر در مراتع ییلاقی برای عشایر بومی استان در شهرستان‌های دورود، بروجرد، خرم‌آباد، کوهدشت، سلسله و دلفان از ۱۵ اردیبهشت و در شهرستان‌های ازنا و الیگودرز از اول خردادماه است.

جودکی عواملی از جمله گرمای هوا و کمبود آب را از مهم‌ترین علل کوچ زودهنگام برشمرد و گفت: پیش‌بینی می‌شود در سال جاری و فصل بهار، در مراتع قشلاقی به دلیل شروع گرما، کمبود آب، علوفه و رقابت بر سر چرای مراتع ییلاقی استان و همچنین سهولت در کوچ ماشینی بیش از ۲ میلیون واحد دامی به صورت کوچ ماشینی و سنتی از مناطق استان لرستان عبور و تعلیف نمایند.

وی اظهار داشت: کوچ زودهنگام عشایر مشکلاتی از جمله تخریب مراتع، سفت شدن و تخریب خاک، ایجاد روان آب‌های سطحی و جاری شدن سیل را به همراه دارد که امیدواریم زمان کوچ مد نظر قرار گیرد.

عشایر نقش مهمی در تولید محصولات لبنی و پروتئینی دارند

هوشنگ نورمحمدی مدیرکل امور عشایری لرستان در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «سفیرافلاک» اظهار داشت: در فصل بهار بیش از ۱۱ هزار خانوار عشایر اقدام به کوچ می‌کنند که اقدامات لازم برای کوچ عشایر انجام می‌شود.

وی افزود: پرورش دام یکی از مهم‌ترین فعالیت و اقدامات عشایر است که با کوچ از جایی به جایی دیگر برای اینکه پوشش گیاهی و آب کافی باشد، دام‌های خود را پرورش می‌دهند که سالانه انواع لبنیات، پروتئین و سایر محصولات را تولید می‌کنند.

مدیرکل امور عشایری لرستان تصریح کرد: عشایر لرستان بالغ‌بر یک میلیون و ۵۰۰ هزار راس دام در اختیار دارند که بیش از ۲۵ درصد گوشت قرمز مورد نیاز را تامین می‌کنند، علاوه بر این نیز سالانه ۱۷ تن روغن حیوانی، ۱۵۰ تُن عسل ناب، یک‌هزار تن پشم گوسفند و ۲۸ هزار تن شیر را تولید می‌کنند.

نورمحمدی بیان کرد: تلاش می‌شود تا زیرساخت‌های مورد نیاز برای عشایر فراهم شود و از دیگر اقداماتی که در این راستا انجام می‌شود، توزیع آرد برای پخت نان، توزیع نفت، پنل خورشیدی و علوفه دامی است تا بتوانند فعالیت خود را در زمینه پرورش دام انجام دهند.

انتهای خبر/