به دلیل خشکسالی، برداشت‌های بی‌رویه و غیرمجاز و مدیریت نامناسب منابع آبی، شاهد خسارتی بیشتر و بالاتر از خسارت‌بارترین سیل ۱۰۰ سال اخیر در این مناطق هستیم. به گفته مسئولان امور آب، شهرستان‌های پلدختر و معمولان دچار تنش آبی و در وضعیت شدید بحران آب قرار دارند؛ به‌طوری‌که طی ۵۰ سال اخیر خشک‌ترین سال آبی در این شهرستان‌ها به وقوع پیوسته است و عدم مدیریت درست منابع آب سبب شده که مردم این مناطق در فصل زمستان با سیلاب‌های خسارت‌بار و در تابستان با خشکسالی روبه‌رو شوند.

کاهش ۴۵ درصدی بارش در پلدختر

 اکبر مهری رئیس امور آب پلدختر در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «سفیرافلاک»، اظهار داشت: مجموع بارندگی سال آبی جاری شهرستان پلدختر ۲۶۷ ميلی‌متر بوده كه نسبت به سال آبی گذشته حدود ۵۰ درصد كاهش و نسبت به ميانگين دراز مدت (۶۸ساله) حدود ۴۵ درصد كاهش داشته است.

وی افزود: دبی لحظه‌ای تيرماه سال‌ جاری رودخانه‌های دائمی شهرستان نسبت به سال گذشته ۵۰ درصد كاهش و نسبت به ميانگين بلندمدت حدود ۸۵ تا ۹۰ درصد كاهش داشته است.

خشکسالی بی‌سابقه طی ۵۰ سال اخیر در پلدختر

 رئیس امور آب پلدختر عنوان کرد: با نگرش به شاخص‌های بين‌المللی تعيين‌كننده بحران آب (نظير فالكن مارک، سازمان ملل و موسسه بين‌المللی مديريت آب) و بررسی منابع و مصارف آب، شهرستان‌های پلدختر و معمولان دچار تنش آبی هستند و در وضعيت شديد بحران آب قرار دارند، به‌طوری‌كه طی ۵۰ سال اخير خشک‌ترين سال آبی در شهرستان اتفاق افتاده است.

وی بیان کرد: تغيير اقليم، تغيير نوع بارش‌ها از برف به باران در حوضه‌های آبريز، توزيع زمانی و مكانی نامناسب بارندگی‌ها باعث شده است تا تابستان امسال يكی از سخت‌ترين سال‌های آبی باشد و برای گذر از تنش آبی و مديريت بهينه منابع آب در شرايط خشكسالی، چاره‌ای جز سازگاری با كم‌آبی وجود ندارد. 

ضرورت احداث سد چولهول

مهری با اشاره به راهكارهای ضروری رفع مشكل خشکی رودخانه كشكان، گفت: احداث سد چولهول با هدف ذخيره سيلاب‌های بهاره و زمستانه برای تامين آب شرب، كشاورزی و رهاسازی آب سد برای جبران كمبود آب رودخانه كشكان و جلوگيری از كشت بی‌رويه محصولات آب‌دوست به‌ويژه برنج در منطقه بالادست شهرستان‌های پلدختر و معمولان و ضرورت رهاسازی حقابه كشاورزی شهرستان‌های پلدختر و معمولان به ميزان ۸۵ ميليون مترمكعب برای تامين آب باغات چندين ساله انجير و رهاسازی حقابه زيست محيطی رودخانه برای برقراری دبی پايه رودخانه و جلوگيری از تلف‌شدن آبزيان ضروری است.

وی تصریح کرد: بازتخصيص مجوزهای صادره رودخانه كشكان و اولويت‌بخشی تامين آب به مناطق پائين‌دست رودخانه كشكان، ممانعت از توسعه بی‌رويه باغات و برخورد با متخلفان منابع آبی و همچنین تنظيم برنامه آبياری بين حقابه‌بران رودخانه كشكان با اعمال خاموشی الكتروموتورها و ايستگاه‌های پمپاژ، رصد و پايش منظم منابع و مصارف آب توسط كارگروه سازگاری با كم‌آبی از جمله راهکارها برای رفع مشکل رودخانه کشکان است.

لزوم اصلاح روش آبیاری باغات

رئیس امور آب پلدختر خاطرنشان کرد: تغيير روش آبياری باغات انجير از روش حوضچه‌ای به روش آبياری قطره‌ای به‌ منظور افزايش راندمان و بهره‌وری مصرف آب باید مدنظر قرار گیرد.

وی گفت: تلفات آب در روش‌های آبياری سنتی ۷۵ درصد و در روش آبياری قطره‌ای ۵ درصد است و انجام اين كار نيازمند فعاليت ترويجی و اجرای مزرعه‌های آزمايشی (پايلوت) توسط جهاد كشاورزی و اعطای تسهيلات آبياری تحت فشار به كشاورزان است.

رئیس امور آب پلدختر عنوان کرد: استفاده از ظرفيت تانكرهای آبرسانی بخش دولتی و خصوصی برای جلوگيری از خشک‌شدن باغات در معرض نابودی باید در دستور کار قرار گیرد و رهاسازی آب سد ايوشان برای برقراری دبی پايه رودخانه و تامين حقابه زيست محيطی جهت حفظ اكوسيستم طبيعی رودخانه ضرورت دارد.

مهری گفت: از ابتدای امسال تاكنون در شهرستان‌های پلدختر و معمولان سه جلسه شورای حفاظت از منابع آب و همچنين جلسات شورای تامين برگزار شده است، همچنین كارگروه مديريت منابع آب به رياست فرمانداران و با حضور بخشداران، ادارات منابع آب، جهاد كشاورزی، توزيع برق در حال برنامه‌ريزی و اقدامات عملی برای كاهش خسارات خشک‌شدن آب رودخانه كشكان در حال انجام است. 

ممنوعیت کشت تابستانه و پائیزه در پلدختر

احمد رضا ساتیاروند رئیس جهاد کشاورزی پلدختر در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «سفیرافلاک»، اظهار داشت: با توجه به کاهش شدید آبدهی رودخانه کشکان که اطلاع‌رسانی لازم درباره آن صورت گرفته، کشت محصولات آب‌دوست در پلدختر ممنوع شده است و در همین راستا جلسات مختلفی با کشاورزان برگزار شده و از طریق مراکز جهاد کشاورزی، بخشداری‌ها و دهیاری‌ها اطلاع‌رسانی لازم به کشاورزان انجام و از کشت محصولات آب‌دوست در شهرستان جلوگیری به عمل می‌آید.

وی با تاکید بر اینکه جهاد کشاورزی کشت تابستانه را مدیریت و کشاورزان باید از آب چاه‌های کشاورزی حداقل آب را استفاده کنند، افزود: متولی تخصیص و مدیریت منابع آب، شرکت آب منطقه‌ای است که امیدواریم بتوانیم با توجه به کمبود منابع آبی و ناترازی‌های انرژی با اکیپ‌های مشترک با سایر ادارات بتوانیم منابع آبی را مدیریت کنیم تا پایه آبی که در رودخانه کشکان وجود دارد و موانعی که برای آن ایجاد شده از طریق اهرم‌های قانونی رفع شوند.

رئیس جهاد کشاورزی پلدختر عنوان کرد: با مشارکت، همراهی، هماهنگی و همدلی کشاورزان در این مقطع لازم و ضرورت دارد که ما الزامات قانونی بستر و حریم را به‌کارگیری تا بتوانیم پایه زیست محیطی و حقابه کشاورزان پائین‌دست را حفظ کنیم.

وی با اشاره به اینکه اطلاع‌رسانی، آموزش‌های لازم و برنامه‌هایی برای کیفی‌سازی آبیاری باغات شامل آبیاری قطره‌ای انجام شده است، بیان کرد: امیدواریم با برنامه‌ریزی انجام شده، شاهد خشک‌شدن رودخانه کشکان نباشیم، در غیر این صورت براساس سایت‌های مختلف توسعه باغات انجیر در حال برنامه‌ریزی برای استفاده از تانکرهای آبرسان هستیم تا بتوانیم جان باغات را نجات دهیم.

شرایط نگران‌کننده منابع آب لرستان

مهدی مجیدی معاون عمرانی استاندار لرستان با اشاره به شرایط نگران‌کننده منابع آبی استان، اظهار داشت: لرستان امروز با محدودیت شدید منابع آب مواجه است؛ در حالی‌که روند مصرف بی‌رویه و نامحدود ادامه دارد و این مسئله به بحران موجود دامن می‌زند. 

وی با تأکید بر اینکه ریشه بسیاری از مشکلات کنونی به نبود برنامه‌ریزی در سال‌های گذشته بازمی‌گردد، افزود: اگر از یک دهه پیش، دستگاه‌های مسئول با نگاه تخصصی و آینده‌نگر وارد عمل می‌شدند، امروز با چنین سطحی از تنش آبی روبه‌رو نبودیم.

معاون عمرانی استاندار لرستان ضمن انتقاد از نگاه صرف آماری در مدیریت منابع، تأکید کرد: نباید با اعداد و ارقام یکدیگر را فریب دهیم، در حالی‌که برخی افراد سودجو آزادانه به بهره‌برداری از منابع آب مشغول‌اند، کشاورزان شریف لرستان برای تأمین آب اراضی خود با مشکلات جدی روبه‌رو هستند.

معاون عمرانی استاندار لرستان از برگزاری نشست تخصصی ظرف چند روز آینده با حضور دستگاه‌های مرتبط خبر داد و عنوان کرد: در این نشست، سیاست‌ها، اقدامات و راهکارهای مقابله با بحران آب به‌صورت عملیاتی بررسی و تصمیم‌گیری خواهد شد.

 لزوم تصمیم عاجل برای باغات پلدختر و معمولان

سید حمیدرضا کاظمی نماینده پلدختر و معمولان در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «سفیرافلاک»، اظهار داشت: کشت محصولات آب‌دوست مانند برنج، برداشت بی‌رویه آب از رودخانه کشکان و عدم مدیریت منابع آب در بالادست سبب خشک شدن رودخانه کشکان در پلدختر شده است.

وی افزود: علاوه بر فاجعه محیط‌زیستی، از بین رفتن آبزیان و زیست جانوری در جوار کشکان، زحمات چندین ساله باغداران معمولان و پلدختر در حال از بین رفتن است.

نماینده پلدختر و معمولان در مجلس شورای اسلامی عنوان کرد: مسئولان با تصمیمی عاجل در بحث خشکیدن رودخانه کشکان و جلوگیری از برداشت بی‌رویه، قطع ایستگاه‌های پمپاژ بالادستی و جلوگیری از کشت‌های آب‌دوست مانند برنج اقدام کنند؛ چراکه مدیریت منابع آب در بالادست شهرستان‌های پلدختر و معمولان ضروری است.

کشت محصولات آب‌دوست در بالادست پلدختر

منصور رضایی سرپرست فرمانداری پلدختر در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «سفیرافلاک»، گفت: امسال بیش از ۶۰ تا ۷۰ درصد کاهش بارندگی‌ها را داشتیم که این کاهش بارندگی‌ها سبب شد تا آب رودخانه کشکان به شدت خشک شود و مشکلاتی برای ما ایجاد کند که در همین راستا فرمانداری تاکنون سه جلسه شورای حفاظت از منابع آب در شهرستان پلدختر برگزار کرده است.

وی اظهار داشت: در این رابطه به‌صورت مکرر و مستمر با مدیران حوزه آب و کشاورزی که متولی هستند، جلساتی برگزار و تصمیماتی اتخاذ شده است. 

سرپرست فرمانداری پلدختر با اشاره به اینکه در بالادست پلدختر، جنوب شهرستان خرم‌آباد و منطقه ویسیان برنج‌کاری زیادی انجام شده است، عنوان کرد: چندین‌بار از دستگاه‌های متولی از جمله امور آب استان لرستان پیگیری صورت گرفته و اعلام کردند که اقدمات قضایی را انجام و برای متخلفان پرونده قضایی تشکیل و با آنها برخورد شده است.

وی بیان کرد: در راستای پیشگیری و جلوگیری از خشک‌شدن زودهنگام رودخانه کشکان اقداماتی انجام شده است تا روند خشک‌شدن رودخانه به تاخیر بیفتد.

اعمال محدودیت برای پمپاژهای کشاورزی

رضایی با بیان اینکه با همکاری امور آب و شرکت توزیع برق محدودیت‌های برای پمپاژهای کشاورزی اعمال شده است، گفت: برخی کشاورزان تغییراتی را در بستر رودخانه کشکان انجام دادند که با همکاری دستگاه‌های متولی و استفاده از ظرفیت دستگاه قضایی با این افراد برخورد می‌شود.

وی تصریح کرد: دستگاه قضایی با متخلفانی که در بالادست و بستر رودخانه کشکان اقدام به کشت برنج و محصولات آب‌دوست کردند، برخورد کرده است.

سرپرست فرمانداری پلدختر با بیان اینکه رودخانه کشکان طی روزهای آینده خشک می‌شود، خاطرنشان کرد: در صورت خشک‌شدن کشکان اقداماتی برای کمک به کشاورزان و رفع دغدغه کشاورزان برای باغات انجام شده است.

برخورد قضایی با متخلفان کشاورزی

وی افزود: طی ماه‌های گذشته نیز بارها اعلام و تاکید کردیم که کشاورزان به هیچ‌وجه نمی‌توانند اقدام به کشت تابستانه یا پائیزه کنند چون با توجه به کاهش بارندگی‌ها این آب جوابگو نیست.

سرپرست فرمانداری پلدختر با بیان اینکه از طریق جهاد کشاورزی به کشاورزان اطلاع‌رسانی لازم صورت گرفته که کشت تابستانه و پائیزه ممنوع است، عنوان کرد: برنامه‌ریزی‌هایی برای نجات باغات انجیر منطقه انجام شده است تا از خشک‌شدن آنها جلوگیری شود.

وی بیان کرد: در سال‌های گذشته نیز شاهد بروز این مشکل در سطح شهرستان پلدختر بودیم ولی امسال کاهش بارندگی‌ها شرایط را برای این منطقه که در پائین‌دست و خروجی استان است، سخت کرده است.

رضایی گفت: در راستای کمک به کشاورزان و حفظ باغات دستگاه‌های متولی پای کار آمده و برنامه‌ریزی‌هایی انجام شده است.

سرپرست فرمانداری پلدختر ضمن تاکید بر ورود مسئولانه دستگاه‌های متولی و برخورد جدی با متخلفان در این حوزه، تصریح کرد: برداشت‌های غیرمجاز از آب رودخانه، عدم برخورد مناسب و جدی با متخلفان کشت محصولات کشاورزی در بستر و حریم بالادست رودخانه کشکان و همچنین کاهش شدید و کم‌سابقه نزولات آسمانی از جمله علل کاهش سطح آب رودخانه بوده که در این راستا دستگاه‌های متولی باید اقدام عاجل و جدی جهت جلوگیری از خسارات به کشاورزان و زیست محیط رودخانه انجام دهند.

رضایی با اشاره به لزوم رهاسازی مقادیری از آب سد ایوشان جهت احیای رودخانه و جلوگیری از مشکلات زیست‌محیطی، افزود: دستگاه‌های متولی باید فکر عاجل و اساسی برای حل مشکل کشاورزان در این حوزه کرده و در این راستا ظرفیت‌های استانی را به‌کارگیری کنند.

وی افزود: علاوه بر فاجعه محیط‌زیستی و از بین رفتن آبزیان و زیست جانوری در جوار کشکان، زحمات چندین ساله باغداران معمولان و پلدختر در حال از بین رفتن است. 

انتهای خبر/