به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «سفیرافلاک»، شب یلدا، بلندترین شب سال از دیرباز در میان مردم لرستان با آداب و رسوم خاصی همراه بوده و مردم این دیار همچون دیگر اقوام ایرانی این شب را با برپایی آیین‌های خاصی سپری می‌کنند.

بلندترین شب سال در میان مردم لرستان، شُوچله نام گرفته و ریشه آئین‌های کهن آن به هزاره سوم و چهارم پیش ‌از میلاد برمی‌گردد، البته امروز بخشی از آداب و رسوم این شب در گذر زمان رنگ باخته و سفره‌های پرتجمل جایگزین آن شده و تنها خاطره خوش آنها به جای مانده است.

به هر جهت برنامه‌های جشن آغاز فصل سرد سال،‌ همچنان برپاست و دورهمی‌های خانوادگی به زیبایی این جشن زمستانه می‌افزاید و معمولاً خانه بزرگان خانواده کانون این میزبانی گرم می‌شود.

چارشو دُر کنی در شُوچله

شب یلدا در گویش محلی لرستان شب چله و اول قاره گفته می‌شود و یکی از رسوم مردم لرستان در شب یلدا «چارشو دُر کنی» بوده که در قدیم‌الایام بیشتر انجام می‌شده و امروز خاطره خوش آن در ذهن بزرگان این دیار باقی مانده است، در این آئین بچه‌ها و به ویژه نوجوانان و جوانان شال یا گلونی از پشت بام خانه‌ها به داخل حیاط آویزان کرده و با خواندن شعری (اِمشو اول قاهارهَ خیر دِ حونت بَواره، نون و پَنیر و شیره کیخا حونَت نَمیره) از صاحب خانه تقاضای شیرینی و تنقلات مخصوص این شب را می‌کردند و صاحب‌خانه نیز از تنقلات مخصوص این شب در چادرهای آویزان شده آنها قرار می‌داد.

تنقلات مردم لرستان در شب یلدا

مردم لرستان برای جشن شب یلدا آجیل مخصوص این شب را مهیا می‌کردند به نحوی که گندم را در شیر خیس کرده، سپس زردچوبه و نمک را با آن مخلوط کرده و آن را روی ساج یا تابه برشته می‌کردند و بعد گردو، شاهدانه، پسته، کشمش، کنجد مخلوط می‌کردند و در این شب مصرف می‌کردند، البته امروزه گندم شیر آماده شده، در کنار سایر آجیل‌ها به فروش می‌رسد و مردم راحت‌تر این تنقلات را آماده می‌کنند.

پخت انواع شیرینی‌های محلی از دیگر تنقلات شب یلدا در لرستان بوده و زنان کدبانوی این دیار با این کار بر شیرینی و شادی این شب می‌افزودند و برای شام شب چله نیز تدارک خاصی می‌دیدند و عمدتاً بوقلمون، گوسفند، سبزی پلو ماهی و خورشت سبزی پخت می‌کردند.

رسم «کاسم‌سا»

مردم لرستان در طول سال رسم «کاسم‌سا» را داشتند اما این رسم در شب یلدا پررنگ‌تر جلوه‌ می‌کرد و خانواده‌ها سعی می‌کردند دیگران و به ویژه خانواده‌های کم‌توان را از داشته‌های خود بی‌نصیب نکنند بنابراین با فرستادن بخشی از غذا یا تنقلات خود سعی داشتند تا دیگران نیز شب یلدا را با خوشی سپری کنند.

دورهمی و فال «چهل سرود» در شب یلدا

فال «چهل سرود» یکی از سرگرمی‌های شب یلدا بوده به نحوی که بزرگ‌ترها در آخر شب به نیت‌های مختلف و به ویژه به نیت پسران و دختران جوان فال می‌گرفتند و این فال بدین صورت بود که چند نفر دور هم جمع می‌شدند و چهل سرود لکی را می‌خوانند و سرود آخر به نیت کسی که فال برای او گرفته شده بود، معنی می‌شد و اگر فال که همان بیت آخر بود، معنی خوبی داشت، همه شروع به خواندن ابیات شاد و شادی می‌کردند.

شاهنامه‌خوانی در شب یلدا

در ساعات پایانی شب یلدا، بزرگ خانواده یا کسی که سواد داشت، برای حاضران داستان می‌خواند، این کتاب‌ها عمدتاً «شاهنامه»، «فلک‌ناز» یا کتاب «حمله حیدری» بود و چون همه این کتاب‌ها به نظم بود، خواننده آن‌ها را با آواز می‌خواند.

انتهای خبر/