به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «سفیرافلاک»، بوی نوروز و عید با عطر سمنویی که در کوچه‌های قدیمی بروجرد پیچیده، به مشام می‌رسد، بوی پخت جوانه گندم در دیگ‌های مسی هر رهگذری را برای خرید سمنو ترغیب می‌کند.

هر یک از سین‌های سفره هفت‌سین نمادی از زندگی و برکت است و سمنو یکی از همین سین‌هاست که نماد رویش است، گندم پُر از برکتی است که طی چند مرحله و به مدت طولانی طبخ شده و به یک ماده مقوی و مغذی تبدیل شده که نه تنها در سفره‌های هفت سین مورد استفاده قرار می‌گیرد بلکه به دلیل داشتن انواعی از ویتامین، به عنوان یک خوراکی مصرف می‌شود.

در گذشته بسیاری از بانوان در هنگام نزدیک شدن نوروز، خودشان برای پخت سمنو دست به کار می‌شدند و سمنو می‌پختند، بسیاری از بانوان معتقد هستند که سمنو به دلیل اینکه از گندم استو پُر از برکت می‌باشد، با پخت آن متوسل به اهل‌بیت(ع) شده و در هنگام پخت آن صلوات می‌فرستند که این نشان از اعتقادات دینی و معنوی است و به عنوان یک نذری هم در ایام مختلف سال مانند شهادت حضرت فاطمه(س) طبخ می‌کنند.

در گذشته‌های نه چندان دور پخت سمنو در دیگ‌های مسی و بر روی هیزم و اجاق پخته می‌شد اما امروزه پخت این ماده خوراکی در دیگ‌های روحی و بر روی اجاق گازی طبخ می‌شود که سمنوی بروجرد به دلیل اینکه قدمتی بیش از ۱۰۰ سال دارد، در کل کشور بی‌نظیر است.

صدای پای نوروز که به گوش می‌رسد، آئین‌هایی بسیار سنتی و قدیمی در گوشه و کنار شهرها برگزار می‌شود، آئین‌هایی که هر کدام با هویت و فرهنگ مردمان همان منطقه همخوانی دارد و مردم با برگزاری این مراسم به استقبال فصل شکفتن زیبایی‌ها و بهاری دوباره می‌روند.

در این روزهای پایانی سال که حال و هوای نوروز را به خوبی می‌توان در همه جا مشاهده کرد، چرخ دستی‌های زیادی در خیابان‌های بروجرد دیده می‌شود که ناب‌ترین سمنو را عرضه می‌کنند.

قدمت سمنو به ۱۰۰ سال پیش برمی‌گردد

سیاوش صفایی یکی از تولیدکنندگان سمنو در بروجرد در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «سفیرافلاک»، اظهارداشت: قدمت طبخ سمنو در بروجرد به بیش از یک قرن می‌رسد چرا که از گذشته‌های دور تاکنون سمنو در این شهر طبخ می‌شده و به همین دلیل از کیفیت و طعم بی‌نظیری نسبت به سایر سمنوها برخوردار است.

وی افزود: تهیه سمنو چندین روز زمان نیاز دارد چرا که در ابتدا باید مرغوب‌ترین گندم چند روز خیس شود و روی آن با پارچه نمناکی پوشانده شود تا زمانی که جوانه گندم روئیده شود، پس از آن جوانه‌های گندم را که کمی سبز شده است را تکه تکه کرده و چرخ می‌کنند و شیره جوانه گندم را روی اجاق گذاشته و بیش از ۱۲ ساعت به صورت مدام هم می‌زنند و با مخلوط کردن کمی آرد با جوانه گندم، سمنو آماده می‌شود.

تولیدکننده سمنو در بروجرد تصریح کرد: سمنوی سنتی بروجرد در طول سال به‌جز ایام تابستان همیشه طرفداران زیادی دارد به طوری که نه فقط برای سفره هفت‌سین بلکه در وعده صبحانه بسیار انرژی زا بوده و ویتامین «ب» زیادی در این خوراکی وجود دارد.

تولید روزانه ۵۰۰ کیلو سمنو

صفایی عنوان کرد: بعد از اینکه شیره جوانه گندم آماده شد، معمولاً از شب تا صبح روی اجاق می‌جوشد تا غلیظ شود و در ایام نوروز روزانه بیش از ۵۰۰ کیلو سمنو تولید می‌کنیم که بخش قابل توجهی از سمنوی بروجرد به شهرهای مختلف کشور فرستاده می‌شود که چندین کارگاه مختلف و بزرگ در بروجرد مشغول تهیه سمنو هستند.

وی گفت: پدران و اجداد ما برای تهیه سمنو، جوانه گندم را در هاون‌هایی بزرگ می‌کوبیدند تا شیره آن را جدا کنند اما امروز برای سهولت در کار، از چرخ‌های برقی استفاده می‌شود و با نگاهی به تهیه سمنو از گذشته تاکنون، می‌بینیم که بسیار تغییر کرده ولی نباید این آئین و سنت قدیمی به فراموشی سپرده شود.

تولیدکننده سمنو سنتی بروجرد بیان کرد: مهارت پخت سمنو از پدر بزرگ‌های ما به ما رسیده و امیدواریم این آئین قدیمی و شیرین در آستانه نوروز و بهار را بتوانیم به نسل‌های بعدی منتقل کنیم.

صفایی تصریح کرد: سمنو علاوه بر اینکه توسط افرادی با چرخ‌دستی‌ها عرضه می‌شود، در خود مغازه‌های تولید سمنو به هر میزان که مشتری بخواهد فروخته می‌شود و در گوشه و کنار شهر عطر سمنو، رسیدن بهاری دوباره را نوید می‌دهد.

۱۱۶ اثر معنوی در استان ثبت ملی شد

محسن طرحانی مسئول ثبت آثار میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی لرستان در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «سفیرافلاک»، اظهارداشت: در استان لرستان آثار معنوی زیادی وجود دارد که بسیاری از آن‌ها قابلیت ثبت ملی را دارند که این آثار شامل مواردی است که منحصر به فرد بوده و فقط در یک منطقه انجام می‌شود.

وی افزود: در مجموع ۱۱۶ اثر معنوی در استان لرستان ثبت ملی شده است که شامل غذاهای محلی، نان، آئین‌های سنتی شادی و عزا بوده که از این تعداد ۶ اثر امسال به ثبت رسیده است و تعدادی آثار دیگر شناسایی شده که بعد از تشکیل پرونده و بررسی، به مرکز معرفی می‌شوند تا ثبت ملی گردد.

مسئول ثبت آثار میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی لرستان عنوان کرد: علاوه بر این تعداد اثر معنوی که در استان به ثبت ملی رسیده، ۲۱ اثر دیگر وجود دارد که مشترک در بین چند استان است چرا که برخی از آئین یا غذاها نقطه اشتراکی دارند از همین رو ثبت ملی آن‌ها به صورت مشترک بوده است.

طرحانی بیان کرد: سمنوپزان بروجرد هم یک آئینی است که در آستانه فصل بهار و نوروز انجام می‌شود و تاکنون ثبت ملی نشده است ولی قدمت زیادی دارد که ثبت ملی منوط به این است که مختص این شهر باشد تا اقدامات بعدی برای ثبت ملی صورت گیرد.