به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «سفیرافلاک»، این روزها از هر کوی و برزن طنین صدای یا حسین(ع) به گوش می‌رسد و هر کسی در هر جایی با رسیدن ماه محرم، دل را روانه کربلا می‌کند و در غم شهادت فرزند حضرت فاطمه(س) و یارانش به عزاداری می‌پردازند.

این روزها شهر در عزای حسین(ع)، سیه‌پوش شده است و همه در سوگ شهادت سرور و سالار شهیدان عزادار شده‌اند، هر کسی با هر زبانی و هر کاری و هر خدمتی، ارادت و عشق خود را به مولا نشان می‌دهد، یکی خادم عزاداران حسینی می‌شود و یکی دیگر مشغول پذیرایی از عزاداران است، کودکان هم پا به پای بزرگترها لباس‌هایی سیاه بر تن کرده و در هیئت‌های عزاداری با همان زنجیرها و دست‌های کوچک بر سر و سینه می‌زنند.

عزاداری محرم در هر جای این سرزمین حال و هوای متفاوتی دارد و آئین‌های عزاداری طبق سنتی دیرینه در هر شهر برگزار می‌شود، اگرچه برخی از آئین‌ها به مرور زمان تغییر یافته اما بسیاری از آئین‌های مذهبی سنتی ویژه ایام محرم همچنان بدون تغییر در حال برگزاری است و هرساله با شور حسینی برگزار می‌شود.

یکی از آئین‌های سنتی مذهبی شهرستان بروجرد، سقاخانه است که این آئین قدمتی بسیار کهن دارد و از گذشته‌های دور تاکنون، منازل زیادی با برپایی سقاخانه‌ها، میزبان بانوان عزادار حسینی در ایام محرم می‌شوند.

در برپایی سقاخانه‌ها، بالا شهر و پائین شهر معنایی ندارد، بسیاری از بانوان در هر محله‌ای که باشند، چند روز قبل از رسیدن ماه محرم، بهترین اتاق منزل خود را با پارچه‌های مشکی، سیاه‌پوش می‌کنند و روی این پارچه‌ها پرچم‌هایی با نام ائمه‌اطهار(ع) نصب می‌نمایند، گاهی هم دیوارهای مشکی را با احادیث و یا اشعاری مرتبط با محرم و عاشورا مزین می‌کنند.

در بالای اتاقی که سقاخانه است، منبر چوبی قرار دارد که روی هر پله این منبر، چندین چراغ مختلف روشن است، این چراغ‌ها به رسم برآورده شدن حاجت به هر کسی که وارد سقاخانه شود و بخواهد از این چراغ‌ها ببرد، داده می‌شود و در صورتی که حاجت‌روا شود، سال بعد دو چراغ را به سقاخانه می‌برد.

در این آئین، بانوان عزادار حسینی معمولاً شب‌ها و بعد از اذان مغرب و عشاء وارد این سقاخانه‌ها می‌شوند که بوی اسپند و طنین صدای یا حسین(ع) از سقاخانه‌ها شنیده می‌شود و میزبان برای اینکه نشان دهد اینجا سقاخانه است، پرچم سیاهی را بر روی در نصب می‌کند و از عزاداران حسینی با شربت، چای، خرما و گلاب پذیرایی می‌کند.

سقاخانه‌های بروجرد آئینی سنتی در ایام محرم

کامران حسینی رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی بروجرد در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «سفیرافلاک»، اظهار داشت: در شهرستان بروجرد آئین‌های مذهبی و سنتی مختلفی وجود دارد اما برپایی سقاخانه‌ها در ایام محرم و صفر بسیار ویژه و منحصر به فرد است که به دلیل قدمتی که دارد، این آئین در سال ۹۱ به عنوان یک اثر معنوی، ثبت ملی شده است.

وی افزود: این رسم از سال‌های بسیار دور تاکنون به همین شکل برپا شده است به طوری که بانوان، میزبان و مهمان اصلی این آئین هستند و بانوی صاحب‌خانه که منزل خود را سقاخانه نموده، در طول ۱۰ شب محرم، هر شب درب منزل خود را باز می‌گذارد و بانوان عزادار وارد این منازل می‌شوند.

رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی بروجرد تصریح کرد: بعد از ورود بانوان به سقاخانه‌ها، روضه‌ای برگزار و سپس بانوان عزادار پذیرایی می‌شوند که این آئین سنتی مردمی است و همچنان با شور و ارادت به امام حسین(ع) برگزار می‌شود.

حسینی عنوان کرد: در این آئین سنتی، بانوان هم در غم شهادت امام حسین(ع) و یارانش به سوگواری می‌پردازند که برگزاری این رسم کلاً مختص بانوان است که در شب‌های محرم به خصوص ۱۰ شب اول محرم، بانوان به صورت چند نفره و دسته‌دسته وارد سقاخانه‌ها شده و در یک شب، در چند سقاخانه حضور می‌یابند و عزاداری می‌کنند.

وی با اشاره به قدمت این آئین گفت: قدمت این رسم مشخص نیست اما قدمت این آئین به بیش از یک قرن پیش برمی‌گردد و این رسم از سال‌های گذشته تاکنون وجود داشته و بسیاری از خانه‌های شهرستان بروجرد در طول ماه محرم، بخشی از منزل را سیاه‌پوش کرده تا با برپایی این سقاخانه‌ها میزبان بانوان عزادار شوند. 

۱۰ اثر معنوی در لرستان ثبت ملی شده است

محسن طرحانی مسئول ثبت آثار میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی لرستان در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «سفیرافلاک»، اظهار داشت: در استان لرستان ۱۰ آئین در فهرست آثار معنوی، ثبت ملی شده‌اند که این آئین‌ها ویژه ایام محرم است و برخی از این آئین در شهرهای مختلف قدمت زیادی دارد.

وی افزود: مراسم گِل‌مالی روز عاشورا، مرثیه‌خوانی، روضه‌خوانی، نوحه محلی روز عاشورا، سقاخانه‌های بروجرد و چند آئین دیگر از استان لرستان ثبت ملی شدند که این آئین‌های سنتی در استان لرستان قدمت زیادی دارد.

مسئول ثبت آثار میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی لرستان تصریح کرد: سقاخانه سنتی بروجرد به شکل ویژه در بروجرد برگزار می‌شود که این آئین در سال ۹۱ ثبت ملی شده و مابقی آئین‌ها هم قدمت زیادی دارند که به شکل سنتی برگزار می‌شوند و این مراسمات مذهبی از سالیان قبل تاکنون بدون ذره‌ای تغییر به همین شکل اجرا شده است.

انتهای خبر/