به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «سفیرافلاک»، فرش‌بافی یکی از هنرهایی است که در کشور جایگاه خاص و ویژه‌ای دارد و قدمت این هنر به چند صد سال پیش برمی‌گردد خصوصاً در بین استان‌هایی که دامپروری در آنجا رونق زیادی داشته، این هنر هم رونق زیادی دارد چرا که از پشم گوسفندان برای تهیه نخ استفاده شده است.

بدون شک تغییر سبک زندگی و ماشینی شدن زندگی‌ها سبب شده تا برخی از هنرها مانند فرش‌بافی در بین افراد کمرنگ شود چرا که به دلیل مشغله‌های کاری، این روزها کمتر کسی در منزل مشغول تهیه فرش است در حالی که در زمان‌های نه چندان دور در هر منزلی یک دار قالی با نقشه‌هایی پُر رنگ و لعاب دیده می‌شود که هر کدام جلوه‌ای خاص را نشان می‌دادند.

فرش‌بافی یکی از هنرهای اصیل است که هنوز هم افرادی با سرپنجه‌های هنرمند خود، نقش و نگارهایی را در لابه لای تار و پود دار قالی قرار می‌دهند و در نهایت طرحی زیبا را روی فرش می‌بافند که این مهم در استان لرستان هنوز هم جایگاه خاصی دارد و هنرمندانی با شور و اشتیاق، برای فراگیری این آموزش‌ها آماده هستند.

در همین راستا گفتگویی تفصیلی با یکی از بانوان لرستانی که با ایجاد تعاونی و آموزش بیش از ۶۰۰ نفر در استان توانسته، این هنر اصلی را همچنان حفظ نماید، صورت گرفته است که مشروح آن را در زیر می‌خوانید.

لطفاً خود را معرفی بفرمائید و اینکه چند سال است مشغول به کار فرش‌بافی هستید؟

صدف حاتمی هستیم و حدود ۵۰ سال سن دارم که از حدود ۱۸ سال پیش کار فرش‌بافی را آغاز کردم و علاقه زیادی به این کار دارم و همین سبب شده تا هر روز مشتاق‌تر این هنر را ادامه دهم.

اعتقاد دارم وقتی علاقه و پشتکار در هر کاری وجود داشته باشد، نتیجه‌اش موفقیت است از همین رو به دلیل علاقه‌ای که به بافت فرش داشتم، با همت زیادی وارد کار شدم و خوشبختانه طی این سال‌ها به موفقیت‌هایی رسیده‌ام.

بیش از ۱۸ سال است که در کار فرش‌بافی هستم و در سال ۹۳ تعاونی ایجاد کردم البته قبل از آن هم فعالیت داشتم ولی با ایجاد تعاونی، فعالیتم را در این زمینه گسترش دادم.

سالانه چند نوع فرش و چه میزان فرش تولید می‌کنید؟

در سال‌های اول کارم، تابلو فرش‌هایی را با طرح‌ها و نقش و نگارهای مختلف می‌بافتم و بیشتر تابلو فرش‌ها با نخ ابریشم بافته می‌شد که جلوه زیادی داشت اما بعد از مدتی تصمیم گرفتم که فعالیتم را در بافت فرش توسعه دهم تا جایی که امروز فرش لُری، کاشان، اراک، تابلوفرش، گلیم، بافت فرش روی کوزه، ماشته و صنایع دستی مانند کیف که با ماشته بافته می‌شود را در کارگاهم تولید می‌کنم.

در بین کارهایی که انجام می‌دهم، برخی بافت‌هایی را به صورت تجربه و آزمایشی انجام می‌دهم که در بیشتر مواقع همین تجربه‌ها آنقدر موفق می‌شود که آنها را در دستور کار برای بافت بیشتر قرار می‌دهم.

به نظرم هنر فرش‌بافی، هنری است که انتها ندارد و می‌تواند با رنگ‌های نخ‌ها در لابه لای تار و پود دار قالی، هزاران طرح و نقشه را ایجاد کرد.

به طور متوسط سالانه بالغ‌بر ۱۵۰ متر مربع انواع فرش را در کارگاه تولید می‌کنیم البته متراژ فرشها با هم متفاوت است، گاهی یک فرش متراژ کمی دارد ولی بسیار ظریف است و مدت زمان زیادی برای بافت آن صرف شده است.

بافت فرش لُری را از کی آغاز کردید؟

در سال ۹۸ قبل از ایام شیوع بیماری کرونا، تصمیم گرفتم که فرش لُری را از صفر تا ۱۰۰ خودم انجام دهم از همین رو همه تلاشم را به کار گرفتم و در قدم اول پشم را از دامدار تهیه کردم و در اختیار افرادی قرار دادم که با دوک‌های چوبی آن را به نخ تبدیل کردند.

در مرحله بعدی به قم رفتم و کلاس رنگرزی نخ‌ها را یاد گرفتم و با رنگ‌های گیاهی، نخ‌ها مورد نیاز برای بافت فرش لُری را رنگ کردم و برای بافت یک فرش اصیل سنتی همه چیز را آماده نمودم و با کمک هنرجویان اقدام به بافت فرش لُری کردیم که چندین قطعه فرش لُری بافتیم و سعی کردم در نمایشگاه‌هایی که سالانه در برخی از شهرهای کشور برپا می‌شود، این فرشها که معرف هنر استان است در معرض دید علاقمندان قرار گیرد.

در این نمایشگاه‌هایی که برپا می‌شود، فرش لُری بسیار مورد استقبال قرار گرفته و افراد زیادی متقاضی هستند تا این فرشها را تهیه کنند چرا که فرش این خطه دارای رنگ و هنر و جذابیت خاصی است که همه را مجذوب خود می‌کند.

تاکنون چند نفر را در حوزه فرش آموزش دادید و برای چند نفر اشتغال ایجاد کردید؟

از ابتدای ایجاد کارگاهم تاکنون بیش از ۶۰۰ نفر از بانوان استان آموزش فرش‌بافی را فرا گرفتند که سعی کردم در همه این آموزشها، فرد هنرجو بافت فرش را به صورت کامل و دقیق فراگیرد تا بتواند با فعالیت در این زمینه به توانمندی برسد.

علاوه بر این هم‌اکنون ۵۰ خانم در کارگاهم مشغول به فعالیت هستند که همه روزه با حضور در این کارگاه فرش‌های مختلفی را می‌بافند.

همچنین در موسسه خیریه آبشار عاطفه‌ها نیز تعداد ۱۰ نفر را آموزش بافت فرش روی کوزه می‌دهم که این هنر علاقمندان زیادی دارد.

خانواده شما چقدر همراهی در این زمینه داشتند؟

به دلیل علاقه بسیار زیادی که به این هنر داشتم، هر روز مشتقانه‌تر کنار دار قالی می‌نشستم. در ابتدا خانواده خیلی تمایلی نداشت که وارد این حرفه شوم ولی وقتی دیدند که چقدر علاقه دارم و هر روز در این عرصه پیشرفت می‌کنم، همراه شدند.

تلاش کردم تا در همین حرفه و هنری که فعالیت دارم بتوانم افتخاری برای خانواده‌ام باشم و خوشبختانه امروز به گفته خود خانواده، افتخار می‌کنند که من توانستم در این رشته موفق شوم.

بافت فرش روی کوزه را از کی شروع کردید؟

بافت فرش روی کوزه بسیار ظریف و زمان‌بر است اما زیبا و منحصر به فرد است که از دو سال پیش شروع به بافت فرش روی کوزه کردم به طوری که نقش و نگار و طرح مورد نظر را مانند سایر فرشها روی کوزه می‌بافیم که در نهایت بعد از بیرون آمدن کوزه، به شکل یک گلدان باقی می‌ماند.

دوره آموزشی برای این نوع از بافت را ندیدم و فقط از روی یک فیلم توانستم آموزش ببینم و صفر تا صد بافت این نوع فرش روی کوزه را یاد بگیرم.

این هنر متقاضیان زیادی دارد و بیشتر برای صادرات مناسب است ولی در حال حاضر فقط ۱۰ نفر را در آبشار عاطفه‌ها آموزش می‌دهم که این بانوان افراد تحت پوشش هستند.

آیا تاکنون برای گسترش و طرح توسعه در این حرفه، تسهیلات گرفته‌اید؟

از ابتدای شروع کار فرش‌بافی تاکنون فقط ۱۰۰ میلیون تسهیلات گرفتم و مابقی هزینه‌های مورد نیاز و یا مواد اولیه را از هزینه تولید و فروش انجام دادم.

به دلیل اینکه افراد زیادی آموزش‌های فرش‌بافی را فرا گرفتند، در صورت تامین اعتبار می‌توانم کارگاه فرش‌بافی را وسعت دهم و بخش زیادی از افرادی که آموزش دیدند مشغول به کار شوند.

آیا تاکنون به عنوان تعاونی برتر معرفی شدید؟

دو سال به عنوان تعاونی برتر در حوزه فرش در استان معرفی شدم که در سال ۹۹ و ۱۴۰۲ بوده و امسال برای معرفی در بین تعاونی‌های برتر کشوری نیز معرفی شده‌ام.

در حال حاضر ۲۰ شرکت زیر مجموعه شرکت ماست که در شهرهای مختلف استان قرار دارند که بنده به عنوان مدیرعامل دو شرکت فعالیت دارم.

مشکلات حوزه فرش‌بافی چیست؟

یکی از مهمترین مشکلات این است که برخی از اتحادیه‌ها پولی از متقاضی دریافت می‌کنند و کارتی صادر می‌شود اما این همه ماجرای یک بافنده فرش نیست چرا که بافنده فرش باید همه رمز و رازهای بافت یک فرش را فراگیرد تا بعد بتواند با استفاده از تسهیلات، اقدام به بافت فرش نماید.

از دیگر مشکلات در این زمینه، بیمه نشدن بافنده‌های فرش است که گفته می‌شود این بافنده‌ها باید توسط خود کارگاه بیمه شوند.

برای بازار فروش هم مشکلاتی داریم که گاهی سبب می‌شود تا دلالان و سودجویان وارد این حوزه شوند در حالی که اگر بازار فروشی وجود داشته باشد، بافنده‌ها بهتر می‌توانند مشغول بافت فرش شوند و محصول نهایی با قیمت خوبی فروخته شود.

فرش یکی از محصولاتی است که اگر صادرات آن انجام شود می‌تواند سودآوری زیادی در حوزه اقتصادی داشته باشد که در این راستا پیگیری‌هایی صورت گرفته است.

آیا از مسئولان در راستای حمایت از تولید در این رشته هنری انتظاری دارید؟

هنر فرش‌بافی هنری سنتی است که قدمت زیادی دارد و اگر حمایت‌های لازم در این راستا صورت گیرد، از فراموش شدن این هنر جلوگیری خواهد کرد.

مسئولان می‌توانند شرایط لازم را برای بازار فروش، صادرات، تهیه مواد اولیه و سایر موارد فراهم کنند تا کارگاه‌هایی که در این راستا فعالیت دارند بتوانند گسترده فعالیت خود را وسعت ببخشند.

یادمان باشد که فرش هنری از گذشتگان ماست که امروز وظیفه داریم این هنر را به خوبی محافظت کنیم تا به دست نسل‌های بعدی برسد، این هنر منحصر به فرد است و می‌توان با نقش‌هایی که روی فرش بافته می‌شود، اوج فرهنگ و هنر را به دنیا معرفی کرد از همین رو هر کدام تا جایی که می‌توانیم برای حفظ این هنر زیبا باید اقدام کنیم.

از طرفی هم از مسئولان انتظار می‌رود اقدامات حمایتی را از کارگاه‌های فرش‌بافی انجام دهند تا شاهد رونق بیشتر این هنر در بین همه خوصاً نسل جوان باشیم.

انتهای خبر/