به گزارش گروه فرهنگی پایگاه خبری تحلیلی «سفیرافلاک»، محمد مومنی‌موگوئی نویسنده و پژوهشگر لرستانی نوشت: کشور عزیزمان ایران دارای رنگین‌کمانی از اقوام، فرهنگ‌ها و زبان‌های گوناگونی است که یکی از آنها پیوستار یا مجموعه زبان لری است، مجموعه پیوستار زبانی لری تاکنون رسم‌الخط مدون و مناسبی برای نوشتن این مجموعه زبانی بوده است از لری مینجایی، لکی و لری بختیاری گرفته تا لری جنوبی، تاکنون با یک رسم‌الخط واحد نوشته نشده‌اند، همچنین پیوستار زبان لری دارای ویژگی‌های آوایی و دستوری خاص خود است و بسیاری از آواهای لری فقط مختص این مجموعه زبانی هستند، از جمله لام یایی، به طور مثال در لری مینجایی و لکی نوعی صدای «ل» وجود دارد که با «ل» متداولی که در فارسی می‌شنویم مثلاً در لری مینجایی و لکی نیز وجود دارد متفاوت است.

این صدا که گویی ترکیبی از همخوان‌های «ل» و «ی» است در فارسی نمادی ندارد و تلفظ آن برای فارس زبانان بسیار دشوار است ولی نکته اصلی آن است که معنی را عوض می‌کند تَل /tal/ با صدای ل متداول در فارسی یعنی تلخ ولی با «ل» دیگر که اشاره کردیم /taL/ یعنی نهال. 

همچنین دال معجم که در لری بختیاری وجود دارد و هیچ نویسه فارسی منتطبق با آن وجود ندارد، علاوه بر این برخی از کلمات در پیوستار زبانی لری وجود دارند که با یک حرکت فتحه یا ضمه معنی آنها به طور کل عوض می‌شود مثل کَل یعنی خرابه یا بز کوهی، کُل یعنی کوتاه یا کند، کِل یعنی کل زدن و در لری بختیاری یعنی آماده برخاستن شدن و... 

در مورد کلمات متصل به ضمیر در پیوستار زبان لری به‌ویژه در لری مینجایی و لکی مثل بوعه م یا بوعه ت این کلمات را چطور می‌توان با رسم‌الخط فارسی نوشت به‌صورتی که موجب ایجاد سردرگمی در یک خواننده متن لری که غیر لر زبان است، نشود.

به دلایل بالا و بسیاری از دلایل دیگر، نیاز به یک رسم‌الخط واحد و جامع برای گویش‌های لری احساس می‌شود، تاکنون برای پیوستار لری رسم‌الخط‌های متفاوتی ارائه شده است که بررسی تاریخی و سیر تطور هر کدام از آنها می‌پردازیم.

۱- خط لری آساره (۱۳۶۹ شمسی)

۲- خط لری پاپریک (۱۳۷۴ شمسی)

۳- خط لور (۱۳۸۵ شمسی) مورد حمایت نشریه فرهنگی و اجتماعی لور

۴- خط زاگرس (شروع ۱۳۹۱ شمسی) مورد حمایت جهاد دانشگاه لرستان

رسم‌الخط‌هایی که به آنها اشاره شده از جمله خط لری آساره به دلیل عدم شباهت کاراکترهای آن با رسم‌الخط‌های موجود منسوخ شده است، همچنین رسم‌الخط لور با سابقه نوشتاری ۱۰ الی ۱۵ ساله به دلیل سادگی بیش از حد و عدم پوشش تمام کاراکترهای خاص پیوستار لری تقریباً بلااستفاده مانده است، خط زاگرس هم که با حمایت جهاد دانشگاهی لرستان به وجود آمد و حتی راهنمای آن هم به‌صورت کتاب منتشر شد، به دلیل عدم استفاده به تاریخ پیوست، اما خط پاپریک و نسخه لاتین آن به دلیل پوشش تقریباً کامل تمام کاراکترهای پیوستار زبان لری از مینجایی تا لکی گرفته تا لری بختیاری و لری جنوبی و حمایت قشر جوان و تحصیل‌کرده لر تقریباً وضعیت متفاوت‌تر و بهتری نسبت به سایر رسم‌الخط‌های ارائه شده توسط نخبگان لر داشته است در ذیل توضیحات مختصری راجع به رسم‌الخط پاپریک آورده شده است:

خط پاپریک (محصول ۱۳۷۴) خط عمومی لری است و این خط مبتنی بر الفبای عربی است.

خط لوریتین (luritin) یا لرتین خط لری مبتنی بر الفبای لاتین است (محصول ۱۳۹۵) و خطی خاص برای پژوهشگران لر، با دقت آوانگاری بالاتر نگارش و تلفظ کلمات لری و… خط علمی لری است.

خط لوریتین دقت بالاتری نسبت به پاپریک دارد و دلیل آن هم امکانات بالاتر و استانداردسازی گسترده کاراکترهای مختلف لاتین مبنا است ولی در پاپریک به دلیل امکانات کمتر خطوط عربی و مشکلات استانداردسازی از چند آوا عمدا چشم‌پوشی شده است تا خط خیلی شلوغ نشود.

خط پاپریک خط اصلی و عمومی لری است و چون در سطح بین‌المللی ثبت شده و به رسمیت شناخته شده است و آموزش عمومی داده شده است، یادگیری آن بر هر لر علاقمند به زبان و فرهنگ لری توصیه می‌شود.

واژه «پاپریک» (پرپریک/ پرپروک) به معنای پروانه است و دلیل این نامگذاری زیبایی و ظرافت کار با آن است. واژه «لوریتین» نیز تلفیقی از دو واژه Luri (لری) و Latin (لاتین) است زیرا لوریتین خطی برای زبان لری بر پایه الفبای لاتین است.

کاراکترهای خط لری پاپریک به شرح زیر می‌باشند:

آ ٱ اٛ اْ ب ت ث ج چ ح خ د ذ ڌ ر ز ژ س ش ص ض ط ظ ع غ ف ق ک کٛ گ ڳ ل لٛ و ۏ ۉ ۊ ؤ ݩ ن ه ئ یٛ