حالت تاریک
آیا مایل به نصب وب اپلیکیشن پایگاه خیری سفیر افلاک هستید؟
آتشی که خاک را بر باد می‌دهد
زخم پنهان در دل مزارع لرستان؛

آتشی که خاک را بر باد می‌دهد

سوزاندن کاه و کلش شاید زمین را برای لحظه‌ای سبک نشان دهد، اما پشت این دود، خاکی خسته می‌ماند؛ خاکی که سال‌ها طول می‌کشد جان بگیرد. این آتش تکراری، هم حاصلخیزی زمین را می‌سوزاند و هم هوایی را که مردم نفس می‌کشند آلوده می‌کند.

به گزارش گروه اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی «سفیرافلاک» آخر تابستان، وقتی داس‌ها از کشتزار جمع می‌شوند و زمین خسته نفسی عمیق می‌کشد، مزارع باید آرام بمانند تا دوباره برای زندگی آماده شوند؛ اما گاهی به‌جای استراحت، شعله‌های داغ در میان ساقه‌های خشک می‌رقصند. کشاورز، شاید از روی عادت یا عجله، کبریتی می‌زند و کاه و کلش را آتش می‌زند تا زمین را زودتر برای فصل بعد آماده کند؛ غافل از آنکه همین آتش خاموش و بی‌صدا، ریشه‌های حیات را می‌سوزاند.

دود خاکستری به آسمان می‌رود و هوای روستا و شهر را پوشانده و شُش‌ها را سنگین می‌کند؛ اما ماجرا تنها آلودگی هوا نیست. زیر همین خاکِ سوخته، بافت زمین فرومی‌ریزد، مواد مغذی فرار می‌کنند و خاکی بی‌جان باقی می‌ماند؛ خاکی که دیگر توان سیراب‌کردن بذر را ندارد.

سال‌هاست کارشناسان می‌گویند این آتش‌های کوچک، در ظاهر ساده و بی‌خطر، آتش زیر خاکستری‌اند که آینده کشاورزی را به کام خود می‌کشند. اما هنوز در گوشه‌وکنار مزارع، دودها آرام بالا می‌روند؛ گویی زمین در سکوت فریاد می‌کشد و ما صدایش را نمی‌شنویم.

خاکی که نفسش را از دست می‌دهد

محمدحسین بابایی، رئیس اداره آموزش، ترویج و مشارکت‌های مردمی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی سفیرافلاک اظهار داشت: آتش‌سوزی کاه و کلش مزارع باعث آلودگی هوا و همچنین متلاشی‌شدن بافت و ساختمان خاک و در نهایت ازدست‌رفتن حاصلخیزی خاک می‌شود.

وی بیان کرد: ازبین‌رفتن بافت و ساختمان خاک باعث می‌شود که ما یک زمین داشته باشیم که در معرض فرسایش قرار دارد و در نهایت با وزیدن باد ذرات ریزگرد در هوا معلق می‌شوند.

وقتی زمین دیگر باران را در خود نگه نمی‌دارد

رئیس اداره آموزش، ترویج و مشارکت‌های مردمی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان عنوان کرد: پس از بارندگی نیز چون بافت و ساختمان خاک آسیب‌دیده است، باران جذب خاک نمی‌شود و این عدم جذب در نهایت منجر به ایجاد سیل می‌شود.

شعله‌هایی که از دل مزارع به جان طبیعت می‌افتند

وی بیان کرد: عامل حدود ۹۳ درصد از آتش‌سوزی‌های جنگل‌ها و مراتع استان، انسانی است و علت بیش از ۵۰ درصد از آتش‌سوزی‌های جنگل‌ها و مراتع استان معمولاً سرایت آتش از اراضی کشاورزی به اراضی ملی است.

بابایی گفت: بهترین راه این است که کودهای تجزیه‌کننده در اختیار کشاورزان قرار گیرد علاوه بر این می‌توان از دستگاه‌های مکانیکی برای جمع‌آوری کاه و کلش مزارع استفاده کرد.

قانون جلوی آتش را گرفته؛ اما در عمل چه؟

کامران فرمان‌پور، مدیرکل حفاظت محیط‌زیست لرستان در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی سفیرافلاک، اظهار داشت: بر اساس ماده ۲۰ قانون هوای پاک، سوزاندن بقایای گیاهی اراضی زراعی پس از برداشت محصول ممنوع است و در این زمینه با متخلفان برخورد می‌شود.

وی افزود: در این ماده‌قانونی، وظایف دستگاه‌ها و نقش نظارتی محیط‌زیست مشخص شده است، براین‌اساس جهاد کشاورزی وظیفه دارد که اطلاع‌رسانی‌های لازم را انجام دهد و کارگاه‌های آموزشی را برگزار کند تا کشاورزان از آتش‌زدن کاه و کلش مزارع خودداری کنند.

معرفی متخلفان به دستگاه قضایی

مدیرکل حفاظت محیط‌زیست لرستان عنوان کرد: طبق قانون با هر کس که اقدام به آتش‌سوزی کاه و کلش مزارع کند، برخورد می‌شود و در این زمینه جهاد کشاورزی باید مالکان زمین را شناسایی و به محیط‌زیست معرفی کند سپس محیط‌زیست متخلفان را به مراجع قضایی معرفی، می‌کند.

وی بیان کرد: برای جلوگیری و برخورد با متخلفان در زمینه سوزاندن کاه و کلش، گشت‌های مشترک با همکاری دستگاه‌های ذی‌ربط فعال هستند و متخلفان را شناسایی می‌کنند.

آتش‌زدن، تهدید سلامت مردم و خاک

فرمان‌پور با اشاره به مضرات آتش‌زدن کاه و کلش مزارع، گفت: آتش‌زدن کاه و کلش باعث آلودگی هوا و ازبین‌رفتن حاصلخیزی خاک می‌شود؛ بنابراین متخلفان هم سلامت مردم را به خطر می‌اندازند و هم به خاک آسیب می‌زنند.

وی تصریح کرد: شهروندان می‌توانند شکایات زیست‌محیطی خود را به سامانه ۱۵۴۰ اطلاع دهند تا دراسرع‌وقت به این شکایات رسیدگی شود.

زمین، هرچند حرف نمی‌زند، اما نشانه‌هایش را بی‌صدا به ما نشان می‌دهد؛ خاکی که سبک می‌شود، بادی که گردوخاک را بلند می‌کند، بارانی که دیگر در دل زمین فرونمی‌رود و راه می‌افتد و به سیلاب بدل می‌شود. این‌ها همه زبان همان خاکی است که سال‌ها زیر پای کشاورز جان داشت و امروز آرام‌آرام ضعیف می‌شود.

سوزاندن کاه و کلش شاید راهی ساده باشد، اما ساده‌ترین کارها گاهی عمیق‌ترین زخم‌ها را می‌زنند. زخم بر خاک، زخم بر هوا، زخم بر سلامتی مردم و آینده کشاورزی. آتشی که امروز چنددقیقه‌ای شعله می‌کشد، فردا ممکن است سال‌ها بر زندگی ما سایه بیندازد.

اگر قرار است زمین همچنان میزبان گندم‌های طلایی و سفره‌های پر شود، باید به‌جای سوزاندن، زیستن را یاد بدهیم؛ یاد بدهیم که خاک، سرمایه‌ای نیست که دوباره به دست آید. باید روش‌های درست را جایگزین کنیم، آموزش دهیم، همراه شویم و بخواهیم که کشاورزی نه فقط برای امروز، که برای فردای فرزندانمان بماند.

انتهای خبر/

لینک کوتاه خبر

نظر / پاسخ از

  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.

هنوز نظری ثبت نشده است. شما اولین نفری باشید که نظر می‌گذارید!